काठमाडौँ । नेपालको पहिलो विद्यार्थी आन्दोलन जयतु संस्कृतम् दिवस विविध कार्यक्रम आयोजना गरी मनाइएको छ । यस अवसरमा बिहान वाल्मीकि विद्यापीठबाट प्रदर्शनीमार्ग,शहीदगेट,बीरअस्पताल, जमल हुँदै दरबारमार्गस्थित जयतु संस्कृतम् स्तम्भमा माल्यार्पण गरिएको थियो ।
माल्यार्पणपछि तीनधारा पाठशालामा सभा आयोजना गरियो । कार्यक्रमलाई सम्बोधन गर्दै नेपाल प्रज्ञा प्रतिष्ठानका कुलपति गङ्गाप्रसाद उप्रेतीले अमेरिकी वैज्ञानिक संस्था नासाका प्रमुख र चिनियाँ राष्ट्र«पतिसमेत संस्कृत भाषा अध्ययनका लागि आकर्षित भइरहेका बेला नेपाली विद्यार्थीले लघुताभाषको अनुभव गर्ने बताए।
सन् २०२४ मा नेपालमा हुन लागेको अन्तर्राष्ट्रिय संस्कृत सम्मेलनका लागि प्रतिष्ठानले पनि सघाउने प्रतिबद्धता उनको थियो । सन् २०१८ मा क्यानडामा अन्तर्राष्ट्रिय संस्कृत सम्मेलन भएको थियो । सन् २०२१ मा अष्ट्रेलियामा सम्मेलन हुँदैछ ।
कार्यक्रममा पूर्वसचिव वामनप्रसाद न्यौपाने, इञ्जिनीयर केशव पोखरेल, जयतु संस्कृतम् संस्थाका अध्यक्ष डा बद्री पोखरेल, महासचिव नवराज कट्टेल लगायतका वक्ताले संस्कृत भाषाको उन्नयनमा सरोकार भएका निकायको ध्यान जानुपर्नेमा जोड दिएका थिए ।
कार्यक्रममा सांस्कृतिक हाजिरीजवाफ प्रतियोगितामा पहिलो हुने नेपाल वेद विद्याश्रम गौशाला, दोस्रो हुने कान्ति भैरव गुरुकुल उत्तरवाहिनी, तेस्रो हुने संस्कृत माध्यमिक विद्यालय रानीपोखरी र मोक्षदा स्कुल गौरीघाट, सान्त्वना हुने हिन्दू विद्यापीठ थली पुरस्कारसमेत प्रदान गरिएको थियो ।
जहानियाँ राणा शासनको जगजगीका बेला विसं २००४ असार १ गते तीनधारा पाठशाला (संस्कृत छात्रावास) मा अध्ययनरत् विद्यार्थीले आधुनिक विषयसमेत पढ्न पाउनुपर्ने माग गर्दै आन्दोलनको घोषणा गरेका थिए । आधुनिक विषय पढ्न पाउनुपर्ने माग राख्ने विद्यार्थीलाई चार भञ्ज्याङ कटाइएपछि आन्दोलन प्रजातन्त्र प्राप्तितर्फ मोडिएको थियो ।
चार भञ्ज्याङ कटाइएका विद्यार्थीले देशका विभिन्न भागमा राणा शासनको विरुद्ध प्रजातन्त्रका पक्षमा जनमत निर्माण गर्दै हिँडेका थिए । यसले प्रजातन्त्र प्राप्तिमा सहयोग पु¥याएको थियो । आन्दोलनको नेतृत्व पूर्णप्रसाद ब्राह्मण, श्रीभद्र शर्मा लगायतले गरेका थिए ।
