काठमाडौं । पुस ७ अर्थात् सायनमान अनुसार सूर्य उत्तरायण हुने दिन। चलनचल्तीको पात्रोअनुसार माघ १ गते सूर्य उत्तरायण हुने भनिए पनि वास्तविक उत्तरायण हुने दिन पुस ७ लाई मानिएको छ।
यो दिनबाट सूर्य उत्तरतिर लाग्छ र बिस्तारै दिनको लम्बाइ बढ्दै जान्छ। दिनको लम्बाइ बढ्दै जाने समयलाइ सूर्यको उत्तरायण भनिन्छ। यो क्रम असार ६ सम्म रहन्छ। मूल वैदिक परम्परामा सौरमासको प्रचलन नभएको र चान्द्रमास (जुन शुक्लप्रतिपदामा प्रारम्भ भई औँसीमा समाप्त हुन्छ) बाट नै अयन र ऋतु पनि गनिने वैदिक पात्रोका सम्पादक प्रमोदवर्धन कौण्डिन्न्यायन बताउँछन्।
‘यो मान्यताअनुसार शुक्लप्रतिपदा (परेवा)देखि नै उत्तरायण र शिशिर ऋतु पनि प्रारम्भ भएको हो’, उनले भने।
