काठमाण्डौ । प्रधानमन्त्री शेरबहादुर देउवाले अर्बुद रोगको उपचारमा मात्र नभएर निरोधात्मक उपायमा पनि ध्यान दिनुपर्ने बताएका छन् ।
आजदेखि काठमाण्डौमा शुरु भएको ‘विकासशील देशहरुमा क्यान्सर रोग नियन्त्रणका चुनौती’ विषयक अन्तर्राष्ट्रिय सम्मेलनमा प्रधानमन्त्री देउवाले अस्वास्थकर जीवनशैली र खानपानका कारण अर्बुद रोगीको संख्या बढ्दै गएको बताए ।
उनले भने, “हामीले स्वस्थकर जीवनशैली अपनाउन आवश्यक छ, सरकारले अर्बुद, स्पाइनल इन्जुरी र मिर्गौला रोगीका लागि हरेक महिना रु पाँच हजार दिने व्यवस्था गरेको छ, यसले थोरै भए पनि सहयोग हुने विश्वास लिएको छु ।”
स्वास्थ्यमन्त्री दीपक बोेहराले सरकारले अर्बुदको जड मानिएको धूमपानको प्रयोग रोक्न यसमा लगाइने कर बढाउन खाका तयार पार्ने र त्यसलाई अब बन्ने नयाँ सरकारले अगाडि बढाउने बताए ।
नेपाल अर्बुद रोग निवारण संस्थाको आयोजनामा आजदेखि ६ गतेसम्म चल्ने कार्यक्रमको उद्घाटन कार्यक्रममा पूर्वस्वास्थ्य मन्त्री गिरिराजमणि पोखरेलले विकासशील देशहरुमा नसर्ने रोगको चुनौती बढ्दै गएको बताए ।
क्यान्सर रोगको सबैभन्दा ठूलो अन्तर्राष्ट्रिय संस्था युनियन फर क्यान्सर कन्ट्रोल (युआइसिसी) का अध्यक्ष प्रा सान्चिया अरान्डल, अन्तर्राष्ट्रिय सल्लाहकार प्रा जेफ डनले नेपालका अर्बुद अस्पतालको काम देखेर प्रभावित भएको उल्लेख गर्दै विकासशील देशमा नसर्ने रोग त्यसमा पनि अर्बुदले ठूलो रुप लिँदै गएको र त्यसमा ठूलो धनराशि खर्च भइरहेको बताए ।
विश्व स्वास्थ्य संगठनका नेपाल प्रतिनिधि डा जोस भान्डलरले हरेक वर्ष सातदेखि आठ लाख मानिसको मृत्युको कारण अर्बुद रोग भएको बताउँदै ७५ प्रतिशत मृत्युको कारण उपचार खर्च नभएकाले हुने गरेको जानकारी दिए । उनले धेरैजसो विकासशील देशमा धेरै मानिस अर्बुदको उपचार गर्न नसक्ने अवस्थामा भएकाले यी देशले यस विषयमा छलफल गर्न आवश्यक भएको बताए ।
अर्बुद रोग विशेषज्ञ तथा सम्मेलन आयोजक समितिका प्रमुख डा राजेन्द्रप्रसाद बरालले विकासोन्मुख देशमा अर्बुद बढ्दो क्रममा रहेकाले ‘विकासोन्मुख देशमा क्यान्सरको रोकथाममा चुनौती’ भन्ने विषयमा सम्मलेन केन्द्रित हुने बताए ।
नेपाल अर्बुद रोग निवारण संस्थाका केन्द्रीय अध्यक्ष लोकेन्द्रकुमार श्रेष्ठले अर्बुद रोगको मुख्य कारण धूमपान भएकाले सूर्तीजन्य पदार्थमा लगाइने कर बढाउनुपर्नेमा जोड दिए ।
संस्थाले नेपाल सरकार स्वास्थ्य मन्त्रालय, युनियन फर इन्टरनेशनल क्यान्सर कन्ट्रोल र क्यान्सर काउन्सिल अस्ट्रेलियासँगको सहकार्यमा सम्मेलन आयोजना गरेको हो ।
सम्मेलनमा अमेरिका, बेलायत कम्बोडिया, स्पेन, भुटान, भारत, श्रीलंका, म्यानमार, मलेसिया, बंगलादेश, दक्षिण कोरिया, बेलायत, मंगोलिया, ताइवानलगायत १५ भन्दा बढी देशका अर्बुद रोग विशेषज्ञ, अनुसन्धानकर्ता, अर्बुदविरुद्धका अभियन्ता, नर्स गरी २५० जनाको सहभागिता छ ।
